کمپرسور سردخانه چیست؟

کمپرسور سردخانه، قلب سردخانه محسوب می‌شود و وظیفه فشرده‌سازی گاز مبرد را در فرآیند تبرید بر عهده دارد.

در ویدئوی زیر، می‌توانید چند مدل از کمپرسورهای سردخانه را مشاهده کنید که توسط صنایع برودتی نیک فرد نصب شده‌اند:

انواع کمپرسور بر اساس طراحی شامل کمپرسور هرمتیک، سمی هرمتیک و باز است و بر اساس عملکرد شامل کمپرسور روتاری یا دوار و رفت و برگشتی است.

کمپرسور سردخانه زیر صفر و بالای صفر، مشخصات متفاوتی دارند و باید در انتخاب هرکدام به ویژگی‌های سردخانه دقت کرد.

از این رو بهتر است که پیش از خرید کمپرسور سردخانه صنعتی، حتماً با متخصص مشورت کنید تا بهترین نوع این دستگاه را تهیه نمایید.

حال با این تفاسیر اگر قصد خرید و استعلام قیمت کمپرسور سردخانه را دارید، می‌توانید با شماره‌ی زیر تماس بگیرید:

روی هرکدام از عبارات زیر کلیک کنید به همان بخش منتقل می‌شوید:

• تعریف کمپرسور سردخانه

• نحوه عملکرد کمپرسور در سردخانه

• انواع کمپرسور سردخانه

• انواع کمپرسور با توجه به طراحی

• انواع کمپرسور سردخانه ازنظر عملکرد

• محاسبه ظرفیت کمپرسور سردخانه

• نحوه انتخاب کمپرسور برای سردخانه

• روغن کمپرسور سردخانه

• نکاتی درباره انتخاب روغن کمپرسور سردخانه

• روغن کاری کمپرسور

• خط مایع سردخانه چیست؟

• کلام آخر

تعریف کمپرسور سردخانه

کمپرسور سردخانه (Refrigeration Compressor)، یک دستگاه مهم در سیستم سردخانه است.

کمپرسور که یکی از اجزای کندانس یونیت است، به‌طور مستقیم با کندانسور و اواپراتور کار می‌کند و وظیفه دارد تا جریان مبرد را کنترل و فشرده کند.

کمپرسور سردخانه صنعتی، قلب سردخانه است و در نبود آن، عملکرد سایر بخش‌ها مختل می‎شود.

نحوه انتخاب کمپرسور برای سردخانه، بیشتر به نوع سردخانه بستگی دارد مثلاً اینکه از نوع سردخانه زیر صفر باشد یا بالای صفر.

نحوه عملکرد کمپرسور در سردخانه

مبرد که در طول پنل‌های سردخانه به‌طور مداوم در حال حرکت است تا گرمای موجود در فریزر را جذب و آن را خارج کند، توسط کمپرسور فشرده و متراکم می‌شود.

عملکرد کمپرسور سردخانه به این صورت است که روی مبرد، افزایش هم‌زمان فشار و دما را انجام دهد.

در حقیقت دستگاهی که مبرد را به جریان می‌اندازد تا در سیکل تراکم تبریدی سردخانه کار کند، کمپرسور سردخانه صنعتی است.

کمپرسور پس از متراکم کردن مبرد که حالا دمای بالایی نیز دارد، آن را به سمت کندانسور سردخانه می‌فرستد و باقی مراحل تبرید با کمک کندانسور و همچنین اواپراتور انجام می‌شود.

اگر نمی‌دانید که وظیفه کندانسور چیست، پیشنهاد می‌کنیم که سری به مقاله‌ی “کندانسور سردخانه چیست؟” بزنید.

پس از اینکه مبرد به اواپراتور سردخانه می‌رسد، گرمای محیط را به خود جذب می‌کند و به بخار تبدیل می‌شود و به سمت کمپرسور بازمی‌گردد.

این فرآیند به همین صورت ادامه پیدا می‌کند و مبرد به‌صورت مداوم توسط کمپرسور به حالت فشرده درمی‌آید و وارد سیکل تبرید می‌شود.

انواع کمپرسور سردخانه

انواع کمپرسور را با توجه به طراحی و عملکرد تقسیم‌بندی می‌کنند.

از این رو در این بخش به معرفی هر دو دسته‌بندی می‌پردازیم و راجع به انواع کمپرسور توضیح کوتاهی خواهیم داد.

انواع کمپرسور با توجه به طراحی

به‌طورکلی کمپرسورهای سردخانه‌ای را ازنظر طراحی به سه نوع هرمتیک و سمی هرمتیک و باز تقسیم‌بندی می‌کنند که در ادامه به معرفی هر یک خواهیم پرداخت:

کمپرسور هرمتیک

کمپرسور هرمتیک (Hermetic compressor) که با نام کمپرسور کولر گازی یا یخچالی نیز شناخته می‌شود، داخل یک محفظه بسته قرار دارد که جدا کردن اجزای آن از یکدیگر ممکن نیست.

درواقع در این کمپرسورها، فضای اطراف اجزای داخلی توسط یک پوسته پوشانده شده و دسترسی به آن‌ها سخت است.

به همین دلیل اگر نیاز به تعمیر پیدا کنند، امکان تعمیر آن‌ها وجود ندارد و یا تعمیرشان مقرون‌به‌صرفه نیست.

از کمپرسورهای هرمتیک در سردخانه‌های کوچک و با ظرفیت سرمایشی پایین استفاده می‌شود.

اما مزیتی که این نوع نسبت به کمپرسورهای سِمی هرمتیک دارد، جلوگیری از نفوذ گردوغبار به داخل آن است.

کمپرسور سِمی هرمتیک

کمپرسور سمی هرمتیک (Semi Hermetic compressor)، شبیه به نوع هرمتیک است و با یک پوشش از محیط خارجی جدا می‌شود.

منتها طراحی این کمپرسور با نوع هرمتیک کمی متفاوت است و می‌توان در صورت لزوم، به قطعات داخلی دسترسی داشت و آن را تعمیر کرد.

کمپرسور باز

کمپرسور باز یا متشکل (Open Compressor)، به‌گونه‌ای طراحی شده است که اجزای آن در محفظه‌های جداگانه قرار دارند.

انواع کمپرسور سردخانه از نظر عملکرد

این نوع کمپرسورها را با توجه به عملکردی که دارند، دسته‌بندی می‌کنند که شامل دو نوع زیر است:

کمپرسور روتاری یا دوار (Rotary)

کمپرسورهای روتاری که با نام چرخشی یا دوار نیز شناخته می‌شوند، نوعی کمپرسور مکانیکی هستند که در دو نوع روغن تزریقی یا بدون روغن تولید می‌شوند.

این کمپرسور از صدا و لرزش بسیار کمی بهره می‌برد و برای استفاده در آب و هوای با فشار هوایی زیاد مناسب است.

در کمپرسورهای روتاری، مبرد از طریق دریچه ورودی به کمپرسور وارد می‎شود و توسط تیغه و پره‌ها با فشار به سمت لوله خروجی می‌رود در حالی که فشرده نیز شده است.

کمپرسور رفت و برگشتی (Reciprocating)

کمپرسور رفت و برگشتی که با نام کمپرسورهای پیستونی نیز شناخته می‌شود، عملکردی شبیه به پیستون موتور خودرو دارد.

این کمپرسور به کمک حرکت رفت و برگشتی پیستون، مبرد را متراکم می‌کند و گاز از خروجی خارج می‌شود.

این نوع کمپرسور، خود در دو نوع تک مرحله‌ای و دو مرحله‌ای تولید می‌شود که در قسمت زیر به معرفی هرکدام می‌پردازیم:

کمپرسور تک مرحله‌ای (One-stage)

در این نوع کمپرسور، مبرد در یک مرحله فشرده می‌شود.

کمپرسور تک مرحله‌ای از یک سیلندر و پیستون برای فشرده‌سازی استفاده می‌کند و به‌یک‌باره مبرد را فشرده می‌کند.

این کمپرسور دارای یک شیر ورودی و یک شیر تخلیه است که مبرد از یک سمت وارد و از طرف دیگر خارج می‌شود.

اگر با کارکرد موتور خودرو آشنا باشید، درک عملکرد این کمپرسور آسان‌تر است چرا که کارکرد کمپرسور رفت و برگشتی دقیقاً شبیه عملکرد سیلندر و پیستون در خودروهای بنزینی است.

از این مدل کمپرسور در سردخانه، آیس بانک، پیش سردکن، یخ‌سازی و سیستم‌های تهویه مطبوع استفاده می‌شود.

کمپرسور دو مرحله‌ای (Two-stage)

کمپرسور سردخانه دو مرحله‌ای یا دبل استیج، در دو مرحله و با کمک دو سیلندر به فشرده‌سازی مبرد می‌پردازد.

ابتدا مبرد به پیستون اول وارد می‌شود و پس از اینکه تا حدی متراکم شد به سمت پیستون دوم که کمی کوچک‌تر است، فرستاده می‌شود.

سپس در آنجا نیز دوباره متراکم و به مخزن ذخیره‌سازی فرستاده می‌شود تا در مواقعِ لزوم، توان و فشار لازم را ایجاد کند.

گفتنی است که کمپرسور دو مرحله‌ای از قدرت بالایی بهره می‌برد و برای استفاده در سردخانه‌های بزرگ مانند تونل انجماد مناسب است.

محاسبه ظرفیت کمپرسور سردخانه

ظرفیت کمپرسور، مقدار دبی مبردی است که کمپرسور می‌تواند در مقدار زمان مشخص تا فشار معینی فشرده و متراکم کند.

بنابراین برای محاسبه‌ی ظرفیت کمپرسور سردخانه، باید پارامترهای زیر را در نظر گرفت:

• مقدار فشار کاری
• ابعاد و مدل کمپرسور
• دمای تبخیر (دمای اواپراتور)
• دمای تقطیر (دمای کندانسور)
• میزان فشرده‌سازی و حجم مکش

از این رو ظرفیت برودتی کمپرسور سردخانه، با افزایش یا کاهش دمای کندانسور و اواپراتور تغییر می‌کند.

از طرفی ظرفیت کمپرسور سردخانه، با افزایش دمای کندانسور و کاهش دمای اواپراتور کاهش می‌یابد.

همچنین با کاهش دمای کندانسور و افزایش دمای اواپراتور، ظرفیت کمپرسور افزایش می‌یابد.

نحوه انتخاب کمپرسور برای سردخانه

پیش از آنکه اقدام به خرید کمپرسور نمایید، ابتدا باید درباره‌ی عواملی مانند دمای اواپراتور، دمای کندانسور و نوع مبرد مطلع باشید.

سپس در هنگام انتخاب کمپرسور سردخانه، باید به موارد زیر نیز توجه کنید:

• راندمان حجمی
• بررسی کاتالوگ
• طراحی سردخانه
• راندمان ایزنتروپیک
• ظرفیت برودتی سردخانه
• محدوده عملکرد کمپرسور سردخانه
• استفاده از نرم‌افزار بیتزر و یا انجام مشاوره برای انتخاب کمپرسور

حال که با نحوه انتخاب کمپرسور برای سردخانه آشنا شدید، می‌توانید بهترین نوع کمپرسور سردخانه صنعتی را بخرید.

روغن کمپرسور سردخانه

تقریباً در اکثر دستگاه‌هایی که عملکرد مکانیکی دارند، از روغن استفاده می‌شود تا اصطکاک کاهش و طول عمر قطعات افزایش یابد.

از این رو در کمپرسور سردخانه نیز از روغن برای بهبود عملکرد و افزایش عمر قطعات استفاده می‌شود.

برای انتخاب روغن و روغن‌کاری کمپرسور سردخانه، باید به یکسری عوامل توجه کرد که در ادامه به آن می‌پردازیم.

نکاتی درباره انتخاب روغن کمپرسور سردخانه

در هنگام تهیه روغن کمپرسور سردخانه، باید به موارد زیر توجه کنید:

• روغن کمپرسور سردخانه باید با سیال مبرد سازگار باشد.
• نباید بعد از مخلوط شدن روغن و مبرد، خواص روغن‌کاری روغن از بین برود.
• روغن کمپرسور سردخانه، باید در برابر اکسیداسیون و کف کردن مقاومت داشته باشد.
• روغن کمپرسور نباید در شرایط متغیر دما و فشار موجود در کمپرسور تغییر حالت دهد.
• این روغن باید به دور از تماس با آب یا مواد دیگر باشد تا اثر منفی بر عملکرد آن نگذارند.

روغن کاری کمپرسور

روغن کاری کمپرسورهای هرمتیک با سمی هرمتیک و باز تفاوت‌هایی با هم دارند.

در نوع هرمتیک، روغن‌کاری به‌صورت معمولی انجام می‌شود اما در دو مدل دیگر نیاز به پمپ روغن داریم که در انتهای کمپرسور قرار می‌گیرد.

دقت به این نکات بسیار مهم است که برای سیستم‌های CFC وHCFC ، روغن‌های معدنی مناسب هستند اما در سیستم‌های HFC از روغن‌های مصنوعی استفاده می‌شود.

فراموش نکنید نشانگر گیج روغن که نشان‌دهنده فشار کمپرسور است در حین و پس از روغن‌کاری، باید پایین باشد.

حال که با سیستم روغن‌کاری کمپرسور سردخانه نیز آشنا شدید، نوبت به بررسی خط مایع سردخانه رسیده است.

خط مایع سردخانه چیست؟

خط مایع، مجموعه‌ای از اجزا است که در سردخانه به‌طور هماهنگ با هم عمل می‌کنند و شامل موارد زیر هستند:

• شیر دستی
• فیلتر درایر سردخانه
• اکسپنشن (Expansion)
• آکومولاتور و هیت اکسچنجر
• سایت گلاس (Sight Glass)
• شیر برقی (Solenoid Valve)
• اویل سپراتور (Oil Separator)

برند و جنس قطعات خط مایع سردخانه، تأثیر بسزایی بر قیمت تمام شده سردخانه دارد.

ضمناً استفاده کردن یا نکردن برخی از این قطعات اختیاری است.

طبیعی است که در صورت استفاده نکردن از این قطعات، هزینه کمتری پرداخت خواهید کرد.

توجه داشته باشید که تصمیم حذف کردن این قطعات اختیاری از چرخه خط مایع، باید با مشورت متخصصین انجام بگیرد تا در آینده دچار مشکل نشوید.

حال در ادامه درباره‌ی هر یک از اجزای خط مایع، بیشتر توضیح می‌دهیم:

شیر دستی

از شیر دستی سردخانه برای جمع‌آوری دوباره گاز مبرد، باز و بسته کردن و تنظیم میزان مبرد استفاده می‌شود.

شیر دستی انواع مختلفی دارد که شامل شیر دستی توپی، پروانه‌ای، سوپاپی، دیافراگمی و کشویی است.

هر یک از این شیرها، وظیفه‌ای مشابه اما عملکردی متفاوت در سردخانه دارند.

فیلتر درایر سردخانه

سلامت کمپرسور سردخانه زیر صفر، تا حدود زیادی به تمیز بودن داخل آن بستگی دارد.

فیلتر درایر، جرم و رطوبت سیال مبرد را به خود جذب می‌کند و آن را تمیز نگه می‌دارد.

بهتر است که فیلتر درایر را در هر بار سرویس، تعویض کنید.

فیلتر درایر از دو عدد توری تشکیل شده است که ذرات ریز را به خود جذب می‌کنند.

اکسپنشن (Expansion)

اکسپنشن، یک شیر انبساط اتوماتیک است که گاز را درون اواپراتور تنظیم می‌کند البته با توجه به ظرفیتی که برایش تعیین کرده‌ایم.

زمانی که گاز با فشار بالا به‌صورت مایع تبدیل می‌شود، با توجه به ظرفیتی که برایش مشخص کرده‌ایم مایع را با استفاده از سوزن‌هایش تبدیل به گاز می‌کند و باعث ایجاد پاشش در اواپراتور می‌شود.

آکومولاتور و هیت اکسچنجر

آکومولاتور که با نام مایع شکن نیز شناخته می‌شود، از نفوذ مایع به داخل کمپرسور ممانعت می‌کند و درنتیجه کمپرسور از این طریق خراب نمی‌شود.

حال اگر آکومولاتور به مبدل حرارتی مجهز باشد، به آن هیت اکسچنجر می‌گویند.

به کمک هیت اکسچنجر، می‌توان دمای مبرد را در یک سمت افزایش و در سمت دیگر کاهش داد.

در حقیقت به کمک این نوع آکومولاتور، گرمای مایع مبرد در خط مایع و سرمای گاز مبرد در خط گاز به هم منتقل می‌شوند.

بنابراین از ایجاد خرابی در کمپرسور سردخانه جلوگیری به عمل می‌آید.

سایت گلاس (Sight Glass)

سایت گلاس، یک لوله شفاف است که برای سنجش میزان رطوبت موجود در سیستم به کار می‌رود.

این قطعه را معمولاً از جنس شیشه‌ای مقاوم می‎سازند که در برابر ضربه، فشار و کشش مقاوم است.

سیال مبرد، باید زیر سایت گلاس بدون حباب در حال گردش باشد.

اگر در مایع رطوبت باشد، سایت گلاس تغییر رنگ می‌دهد و زرد، بنفش، صورتی یا نارنجی می‌شود.

اگر رطوبت نباشد رنگ آن آبی یا سبز است.

با کمک سایت گلاس می‌توانید به بررسی کیفیت سیال از طریق رنگ آن، میزان آلاینده‌ها و نوع آن و سطح مایعات بپردازید.

شیر برقی (Solenoid Valve)

این شیر، مستقیماً از کمپرسور سردخانه دستور می‌گیرد و برای قطع و وصل جریان با کمک برق کاربرد دارد.

در حقیقت کاربرد اصلی شیر برقی، زمانی به چشم می‌آید که کمپرسور از مدار خارج شود و سردخانه از کار بیفتد.

در این صورت، یک دستور به سولنوئید ولو داده می‌شود تا مسیر خط مایع را قطع کند و از عبور مبرد در حالت مایع جلوگیری به عمل آورد.

منتها اگر این شیر در خط مایع نباشد، این امکان وجود دارد که در صورت خروج کمپرسور سردخانه صنعتی از مدار، مایع مبرد یخ بزند و در خط مایع باقی بماند.

اویل سپراتور (Oil Separator)

موتور در هنگام کار کردن گاز را از یک طرف می‌کشد و از طرف دیگر با فشار خارج می‌کند.

هنگامی که گاز خارج می‌شود، مقداری روغن نیز با خودش خارج می‌کند که این امر موجب کاهش میزان روغن موجود در موتور با گذشت زمان می‌شود.

برای جلوگیری از کاهش حجم روغن موتور و اضافه کردن دوره‌ای روغن به موتور، اویل سپراتور را قرار می‌دهند تا روغن را از گاز خروجی جدا کند و دوباره به چرخه بازگرداند.

کلام آخر

در این مطلب به معرفی کمپرسور سردخانه پرداختیم و ویژگی‌ها و انواع آن را نام بردیم و توضیح دادیم.

از این رو متوجه شدید که کمپرسور سردخانه صنعتی را می‌توان با توجه به طراحی و عملکرد دسته‌بندی کرد.

در حالت کلی، انواع کمپرسور سردخانه زیر صفر و بالای صفر شامل موارد زیر است:

• باز
• هرمتیک
• سمی هرمتیک
• روتاری، دوار یا چرخشی
• رفت و برگشتی (تک مرحله‌ای و دو مرحله‌ای)

همچنین با نحوه عملکرد کمپرسور، ظرفیت کمپرسور و مسائل مربوط به روغن‌کاری آن آشنا شدید.

از طرفی برای اینکه بتوانید بهترین نوع کمپرسور سردخانه را بخرید، سعی کردیم به معرفی نکات مهمی بپردازیم که باید در هنگام خرید به آن توجه کنید.

در آخر نیز به بررسی خط مایع که در عملکرد کمپرسور بسیار مؤثر است پرداختیم و متوجه شدید که شامل اجزای مختلفی می‌شود.

حال با این تفاسیر اگر قصد خرید و یا اطلاع از قیمت کمپرسور سردخانه را دارید، با کارشناسان ما در صنایع برودتی نیک فرد تماس بگیرید

از طرفی اگر تصمیم به تهیه‌ی سایر لوازم برای سردخانه گرفته‌اید، کافی است به صفحه‌ی تجهیزات سردخانه مراجعه کنید.